I.  OGRÓD OTWARTY – IDEA

 

Przedszkole „Kwiaty Polskie” bierze udział w przedsięwzięciu „Aktywne sposoby uczenia się w edukacji przedszkolnej – poznańskie centra wymiany doświadczeń”, które jest realizowane przez Biuro Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta w latach 2016-2019, w partnerstwie z Instytutem Małego Dziecka, im. Astrid Lindgren. Celem jego jest nowa aranżacja przestrzeni trzech przedszkoli miejskich, zarówno sal dydaktycznych, jak i ogrodów przedszkolnych, dostosowując je do współczesnych wymogów oraz potrzeb. Przedsięwzięcie jest kontynuacją międzynarodowego projektu YALE realizowanego przez Miasto Poznań w latach 2013-2015 we współpracy z Berlinem, którego celem była wymiana doświadczeń w zakresie poprawy jakości edukacji przedszkolnej.

Ogród otwarty ma stanowić połączenie idei ogrodu społecznego i naturalnego miejsca zabaw, otwartego dla dzieci i dorosłych, umożliwiającego wypoczynek nie tylko dzieciom, również ich opiekunom a także mieszkańcom pobliskich kamienic.  Miejsca w którym dzieci będą mogły doświadczać przyrody a dorośli odpoczywać. Ogród może być też przestrzenią do integracji rodziców dzieci przedszkolnych, stopniowego oswajania dzieci młodszych z przedszkolem oraz rodzinnych spotkań.

 

II.  DZIAŁANIA KONSULTACYJNE I WARSZTATOWE

 

Na terenie przedszkola przeprowadzono działania konsultacyjne, majce na celu przedstawienie idei ogrodu, opracowanie programu ogrodu a także zweryfikowanie wstępnych założeń projektowych.  

 

W ramach działań „Poznajmy się! /Inspirujemy” przeprowadzono trzy spotkania warsztatowe dla rodziców oraz dzieci uczęszczających do przedszkola i żłobka. W ich trakcie spotkań rozmawialiśmy o charakterze ogrodu, pomysłach na zagospodarowanie terenu oraz zasadach funkcjonowania miejsca. Dla organizatorów istotne było określenie  potrzeb użytkowników i możliwości ich realizacji w ograniczonej przestrzeni. 

Uczestników małych i dużych zaprosiliśmy do wysłuchania baśni opowiadanych przez opowiadacza, tworzenia makiet, wspólnych zabaw w ogrodzie. Takie działania zostały wybrane nieprzypadkowo. Organizatorom zależało bowiem na pokazaniu, iż animacje wokół bajek, książek, zabaw ruchowych czy wspólnych działań plastycznych przyciągają użytkowników niezależnie od wieku, są inspirujące a także , co ważne, realne do przeprowadzenia nawet dla początkujących animatorów. Wystarczy grupa kilku kilku chętnych do działania rodziców. Spotkania miały na celu również zacieśnienie kontaktów pomiędzy rodzicami dzieci uczęszczających do przedszkola i żłobka oraz mieszkańcami sąsiednich kamienic.

Dodatkowo wśród rodziców przeprowadzono badania ankietowe dotyczące zagadnień związanych m.in. z dostępnością terenu, zapisami w regulaminie,  zaangażowaniem się w działania na terenie ogrodu.  

Osoby biorące udział w ankietach były zgodne co do charakteru ogrodu otwartego, który powinien być udostępniany nie tylko w ciągu tygodnia ale także w weekendy i w okresie przerwy wakacyjnej. 

Co ważne, zdecydowanie większa liczba osób wyraziła także chęć zaangażowania się w działanie ogrodu zaczynając od otwierania i zamykania, po organizację warsztatów. Wśród umiejętności jakimi chcieliby się ankietowani podzielić było m. in. prowadzenie zajęć z języka angielskiego, warsztatów z rzeźby intuicyjnej czy zajęć „zdrowy kręgosłup”.

 

Czwarte spotkanie miało charakter konsultacyjny, w trakcie którego podsumowano spotkania oraz przedstawiono wstępną koncepcję ogrodu otwartego. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele urzędu, personel przedszkola, policjanci z komendy rejonowej, projektantka ogrodu przedszkolnego – Anna Komorowska z pracowni k. oraz  rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola, Spotkanie moderowała dr. Maja Brzozowska-Brywczyńska, związana od samego początku z przedsięwzięciem „Aktywne sposoby uczenia się w edukacji przedszkolnej – poznańskie centra wymiany doświadczeń”.

W trakcie spotkania omówione zostały kwestie administrowania terenem, współpracy z Policją, monitoringu a także wyznaczenia – przynajmniej na początek – „opiekuna ogrodu” ze strony przedszkola. Osoba ta miałaby za zadnie danie na bieżąco m.in o porządek i drobne naprawy, zanim zawiąże się grupa zainteresowana współprowadzeniem miejsca. Uczestnicy spotkania podkreślali możliwość realizacji na terenie ogrodu projektów edukacyjnych związanych m.in. z nierelacjonowaniem wody opadowej, obserwowania zjawisk pogodowych, edukacją żywieniową.

 

KONCEPCJA OGRODU

 

Jednym z postulatów pojawiających się podczas konsultacji z mieszkańcami była sugestia by teren ten stał się ogrodem edukacyjnym, w którym dzieci będą mogły zdobywać wiedzę na temat przyrody , poznawać różne gatunki roślin i uprawiać warzywa oraz wzrastać w szacunku dla otoczenia, środowiskowa naturalnego. 

Odpowiednio przygotowane elementy  będą ułatwić dzieciom obserwację życia zwierząt: np. domki dla ptaków, karmniki, domek dla pszczół murarek oraz innych owadów zapylających  czy obserwację zjawisk pogodowych (wykorzystanie wody opadowej, siły wiatru, obserwacja zmiany ciśnienia itp.) i ich wpływu na rośliny, zwierzęta. Dobre nasłonecznienie terenu,  w przeciwieństwie do terenu ogrodu przedszkolnego, daje zaś dogodne warunki do uprawy roślin.  Obsadzenie części rabat roślinami jadalnymi (np. poziomki, zioła, sezonowe warzywa itp.) może zachęcić dzieci do eksperymentowania z nowymi smakami i zapachami, poznawania sztuki kulinarnej i zasad zdrowego odżywiania. Ogród stanowić ma również miejsce wspomagające rozwój dziecka poprzez możliwość swobodnego doświadczania różnych naturalnych struktur, materiałów i powierzchni. 

Elementy, które w ogrodzie się pojawią będą wykonane z materiałów naturalnych, być proste w obsłudze. Założeniem ogrodu otwartego tak, jak innych ogrodów tego typu funkcjonujących w oparciu o działania społeczności lokalnych, jest zaprojektowanie różnych elementów w taki sposób by można je było wykonać wspólnie podczas spotkań lub warsztatów a także łatwo naprawić i konserwować.

Nazwanie poszczególnych elementów ogrodu nawiązując do magicznych krain, nietuzinkowych postaci, zachęci dzieci do tworzenia własnych zabaw narracyjnych, podążania za własną wyobraźnią a także snucia opowieści co może stanowić świetny start do nauki czytania.
 

PROJEKT  OGRODU, REALIZACJI I PLANOWANE DALSZE DZIAŁANIA 

 

Na podstawie koncepcji oraz zebranych informacji został przygotowany przez pracownie „APAK Turniak” projekt zagospodarowania ogrodu otwartego. Ogród jest w trakcie realizacji i zostanie udostępniony mieszkańcom wiosną br.  

W okresie od kwietnia do czerwca zorganizowane zostaną  również warsztaty  rodzinne, w trakcie których zaprosimy dzieci i dorosłych do współtworzenia elementów ogrodu. Pod czujnym okiem stolarza, architekta krajobrazu i ogrodnika powstaną domki dla owadów, nasadzenia na rabatach oraz kuchnia błotna. Wspólnie zorganizujemy również pierwszy piknik, zapraszając również mieszkańców do przyniesienia ze sobą ulubionych smaków.

 

opracowała:

Magdalena Garczarczyk